بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران

به گزارش روابط عمومی اداره کل امور شاهد و ایثارگر به نقل از روابط عمومی  دانشگاه تهران، پیشنهاد منضم نمودن سابقه ۹۰ ساله دانشگاه تهران با قدمت بیش از ۱۷ قرن آموزش عالی در ایران و برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال قدمت آموزش عالی در ایران به عنوان یک فخر ملی، در سال ۱۴۰۲ از سوی دکتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شد و این پیشنهاد در اسفند ماه ۱۴۰۲ در شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید. در نهایت، اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۸۹۸ این شورا که ۲۸ فروردین ماه ۱۴۰۳ به ریاست آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی برگزار شد، واگذاری مأموریت بزرگداشت سنت دانشگاهی به دانشگاه تهران را تصویب کردند.

«ایران آغازگر سنت دانشگاهی ۱۷۵۷ ساله در جهان و دانشگاه تهران نماد این فخر ملی در ۹۰ سالگی» به عنوان شعار آئین‌های دانشگاه تهران در نود سالگی، بر پس زمینه صفحات روزشمار تاریخی دانشگاه تهران در سال ۱۴۰۳ نقش بسته است.

بررسی سیر تکامل نمادهای آموزش عالی ایران را می‌توان به پنج دوره شامل (۱) تأسیس دانشگاه جندی شاپور در سال ۲۷۱ میلادی، (۲) تأسیس نظامیه‌ها در سال ۱۰۶۵ میلادی، (۳) تأسیس ربع رشیدی در سال ۱۲۷۵ میلادی، (۴) تأسیس دارالفنون در دسامبر سال ۱۸۱۴ میلادی و (۵) شکل‌گیری دانشگاه نوین، دانشگاه تهران در سال ۱۹۳۴ میلادی تقسیم‌بندی نمود. بنابراین استفاده از این ظرفیت‌های تاریخی ملی که موجبات غرور ملی و امیدآفرینی را فراهم می‌سازد، نقطه عزیمت دانشگاه تهران در انتخاب شعار «ایران آغازگر سنت دانشگاهی ۱۷۵۷ ساله در جهان و دانشگاه تهران نماد این فخر ملی در ۹۰ سالگی» بود.

در سی و نهمین اجلاس کنفرانس عمومی یونسکو که در نوامبر سال ۲۰۱۷ میلادی (آذر ماه ۱۳۹۶ خورشیدی) برگزار شد، سابقه طولانی دانش و آموزش در تمدن ایران باستان مورد توجه قرار گرفت. یونسکو در این اجلاس، قدمت تأسیس دانشگاه جندی شاپور را ۱۷۵۰ سال ثبت و آن را کهن‌ترین دانشگاه جهان اعلام کرد. پیش از این رویداد، دانشگاه‌های بزرگ و نام‌آشنایی چون بولونیا، آکسفورد، کمبریج و سوربون، با قدمت نزدیک به ۱۲۰۰ سال را آغازگر سنت دانشگاهی در جهان می‌دانستند. ثبت پیشینه تاریخی جندی شاپور، بر قدمت آموزش عالی در جهان افزود و کانون آن را از مغرب زمین به مشرق و دیار کهن ایران انتقال داد.

معرفی جندی شاپور به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان افتخاری است که نصیب کشور ایران شده است و این امر سابقه طولانی و قدیمی آموزش و علم‌اندوزی در کشور را به همگان اثبات می‌کند لذا اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی با تصویب «واگذاری مأموریت بزرگداشت سنت دانشگاهی و نظام آموزش عالی ایران به دانشگاه تهران» مأموریتی خطیر به دانشگاه تهران نماد آموزش عالی ایران واگذار کرد.

رهبر فرزانه انقلاب اسلامی از دانشگاه تهران به عنوان دانشگاه مادر و نماد آموزش عالی ایران یاد می‌کنند و در دیدار با دانشگاهیان در سیزدهم بهمن ماه ۱۳۸۸ فرمودند: «در واقع باید گفت دانشگاه تهران، دانشگاه ایران است و همیشه الهام‌بخش و پیشرو بوده و بیش از این هم ان‌شاءاللَّه باید باشد.» لذا بر اساس این تاریخچه ارزشمند نمادهای آموزش عالی در ایران و نقش‌آفرینی دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی ایران در دوره کنونی که از تکامل تاریخی جندی شاپور، نظامیه، ربع رشیدی و دارالفنون شکل گرفته و میراث‌دار این تاریخ کهن است و بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، آئین بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران همزمان با نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران «نماد آموزش عالی ایران» در خرداد ماه ۱۴۰۳ افتتاح و در طول این سال دنبال می‌شود تا از طریق این رویدادها، ضمن معرفی پیشینه فرهنگی و علمی تمدن ایرانی- اسلامی به جهانیان، به تبیین نقش دانشگاه تمدن‌ساز پرداخته شود.